30.11.2020

Aandacht voor emoties

De verzorging van iemand die langdurig hulp nodig heeft kan een breed scala aan emoties opwekken, zowel bij de zorgverlener als bij de zorgvrager. Het gaat hierbij vaak om sterke emoties en stemmingswisselingen. Positieve emoties als dankbaarheid, vertrouwen en respect geven kracht, maar negatieve emoties kunnen leiden tot uitputting en de relatie schaden.

Welke negatieve emoties komen vaak voor?

De meeste aandacht gaat doorgaans uit naar de gevoelens van de zorgvrager. Toch is het belangrijk dat de zorgverlener zijn of haar eigen gevoelens niet negeert, want langdurige spanning en stress kunnen fysieke en psychische klachten veroorzaken.

Hoe kun je spanningen voorkomen?

Vergeet stereotype beelden

Vergeet stereotype beelden over mensen met een lichamelijke en geestelijke beperking en langdurig zieken. Probeer objectief en met een open blik te kijken naar de zorgvrager, dit voorkomt misverstanden. Iedere zorgsituatie is uniek.

Overwin schaamtegevoelens

Overwin schaamtegevoelens om het lichaam van een dierbare te verzorgen. Zorg dat de ander zich op zijn of haar gemak voelt. Hulp nodig hebben bij de hygiënische verzorging kan gevoelens van vernedering en ongemak opwekken. Respecteer de wensen van de ander en wees voorzichtig met wat u doet en zegt.

Toon inlevingsvermogen

Toon inlevingsvermogen door begrip te tonen. Bedenk hoe u zich zou voelen onder dergelijke omstandigheden. Luister en kijk met aandacht naar de ander, want iedere persoon is uniek en heeft een eigen aanpak nodig. Probeer uw dierbare te geven wat hij of zij echt nodig heeft.

Wees voorbereid op stemmingswisselingen

Wees voorbereid op stemmingswisselingen, want daar kunnen uw dierbare en uzelf last van krijgen. Wees er bewust van dat het in de gegeven omstandigheden normaal is om zoveel verschillende emoties te ervaren. Gebruik positieve gevoelens om de verbondenheid en het wederzijds vertrouwen te versterken. Probeer een manier te vinden om negatieve gevoelens te herkennen en te beheersen. Negatieve gevoelens kunnen in goede banen worden geleid.

• Gevoel voor humor en grapjes maken dragen bij aan een positieve aanpak en kunnen spanning op een positieve manier ontladen.
• Benadruk de positieve effecten van een therapie of herstellingsproces, dit werkt motiverend.
• Frustraties uitschreeuwen of gecontroleerde agressie (bijv. op een kussen slaan) is in sommige situaties een goede uitlaatklep.
• Huilen geeft soms opluchting, omdat het ‘t hoofd weer helder maakt en negatieve emoties laat wegvloeien.

Maak geen misbruik van de situatie

Maak geen misbruik van de situatie. Vergeet niet dat de situatie niet gemakkelijk is voor degene die afhankelijk is van de hulp van anderen. Gebruik uw kracht ten goede, motiveer en breng positieve energie over.

Gebruik nooit geweld

Gebruik nooit geweld, geen fysiek en geen verbaal geweld. Geweld is meestal een uiting van hulpeloosheid en hiermee beschadigt u uw dierbare en uzelf.

Wees assertief

Wees assertief door respect te tonen aan de ander. Doe niet alles voor uw dierbare, als hij of zij nog alledaagse activiteiten zelf kan uitvoeren. Het is prettig om nog een bepaalde mate van zelfredzaamheid te hebben. Motiveer de ander om zoveel mogelijk zelf te doen, voor zover de situatie dit toelaat.

Een gebaar kan meer betekenen dan woorden

Een gebaar kan meer betekenen dan woorden. U kunt uw dierbare kalmeren of geruststellen met een gebaar, een meelevende blik of een glimlach. Zulke momenten zijn belangrijk, ze kunnen iemand op zijn of haar gemak stellen en het humeur verbeteren.

Pas enkele simpele regels toe om negatieve reacties te vermijden

• Degene die wordt verzorgd moet weten wat er met hem of haar gebeurt. Leg altijd uit wat u gaat doen.
• Door onrustig te werk te gaan wordt de ander nerveus en kan gaan tegenstribbelen. Probeer alles op een rustige en eenvoudige manier uit te voeren.
• Als u in het bijzijn van uw dierbare de situatie bespreekt met iemand anders, sluit uw dierbare dan niet buiten. Deze heeft het recht om over zijn of haar situatie mee te praten.
• Neem niet iedere activiteit weg. Laat uw dierbare zelf bepalen wat hij of zij zelf kan doen, voor zover de situatie dit toelaat.
• Blijf kalm en neem een positieve houding aan. De stemming van de verzorger beïnvloedt de stemming van de zorgvrager.

Een uitgeruste zorgverlener werkt efficiënter

Een uitgeruste zorgverlener werkt efficiënter. Als verzorger moet u af en toe de batterijen opladen en afstand nemen van de dagelijkse beslommeringen. Probeer de tijd zo goed mogelijk in te delen en zorg daarbij dat er tijd overblijft voor uzelf. Houd uw sociale leven in stand, blijf contact houden met vrienden en kennissen.

Vraag om hulp

Vraag om hulp en ondersteuning aan mensen in uw omgeving of richt u tot een professionele organisatie. Er zijn organisaties die met vrijwilligers of professionele zorgverleners werken, die de verzorging een paar uur kunnen overnemen. Probeer niet altijd alles zelf op te lossen, dit kan zwaarder zijn dan u aankunt.

Ga naar een psycholoog

Ga naar een psycholoog als u uw emoties niet meer in de hand heeft. Door professionele hulp kunt u meer inzicht krijgen in de situatie en uw rol hierin. Het kan helpen om weer controle te krijgen over uw gevoelens en ze te verwerken. Er zijn ook veel steungroepen en instellingen die advies geven en hulp bieden in moeilijke tijden.

Besteed aandacht aan uw lichaamsconditie

Besteed aandacht aan uw lichaamsconditie. De zorg voor een dierbare is soms erg vermoeiend, daarom is het goed om zelf in conditie te blijven. Besteed extra aandacht aan de rug, vooral als u uw dierbare een aantal keer per dag moet verplaatsen. Rust af en toe uit met behulp van ontspanningtechnieken. Muziek heeft vaak een positief effect op zowel zorgverlener als zorgvrager. Het ontspant het hoofd en verbetert het humeur.

Overweeg alle voor- en nadelen

Overweeg alle voor- en nadelen wanneer u de beslissing moet nemen om uw dierbare in een zorginstelling te plaatsen. Soms is dat de beste oplossing voor iedereen. Laat uw dierbare voelen dat hij of zij hierin niet alleen staat, maar geef ondersteuning en bezoek hem of haar zo vaak mogelijk. Ga ook naar verzorging en comfort.