Soorten incontinentie

Er bestaan een aantal methoden om incontinentie in te delen. De meest gebruikte indeling is ontwikkeld door het ‘Standardization Committee’ van de internationale organisatie ICS (International Continence Society) en is gebaseerd op symptomen van incontinentie. Dit classificatiesysteem heeft formeel vastgelegde richtlijnen en omvat ook fecale incontinentie.

Urine-incontinentie

Stressincontinentie

Stress- of inspanningsincontinentie houdt verband met verzwakking van de bekkenbodemspieren. Er kan ongecontroleerd urineverlies optreden bij plotselinge drukverhoging in de onderbuik door inspanning, zoals bij lachen, niezen, hoesten, traplopen, sporten en tillen van zware voorwerpen. Bij een verslapte bekkenbodem kan de sluitspier van de blaas deze druk niet meer goed opvangen en er ontsnapt al snel wat urine. Deze vorm van incontinentie komt meestal voor bij vrouwen, maar kan ook voorkomen bij mannen die de prostaat hebben laten verwijderen.

Urge-incontinentie

Urge- of aandrangincontinentie wordt gekenmerkt door een plotselinge, hevige aandrang om te plassen. De aandrang is niet te onderdrukken en ongecontroleerd urineverlies vindt plaats. Dit kunnen kleine scheutjes zijn, maar het komt ook voor dat de hele blaasinhoud wordt geleegd.

Gemengde incontinentie

Gemengde incontinentie is een combinatie van stressincontinentie en urge-incontinentie. Er kan ongecontroleerd urineverlies optreden wanneer er tijdens lichamelijke inspanning een plotselinge, niet te onderdrukken aandrang komt opzetten om te plassen.

Nachtelijke incontinentie

Bij nachtelijke incontinentie vindt ongecontroleerd urineverlies plaats tijdens de slaap, ook bekend als enuresis nocturna of bedplassen.

Continue of totale incontinentie

Continue of totale incontinentie wordt gekenmerkt door een constant verlies van urine. De blaas heeft praktisch geen functie meer als reservoir en de urine vloeit rechtstreeks naar buiten.

Reflexincontinentie

Reflexincontinentie houdt verband met neurologische stoornissen. Er wordt geen aandrang gevoeld om te plassen en er is geen controle over de blaasfunctie. De blaas leegt zich met regelmatige tussenpozen.

Overloopincontinentie

Bij overloopincontinentie raakt de urineblaas nooit helemaal leeg. Tijdens het plassen blijft een deel van de urine achter in de blaas. Het ongecontroleerd urineverlies treedt op wanneer de continue druk van het restant urine op de blaashals groter is dan de druk van het afsluitmechanisme. Er kunnen zowel druppels als scheutjes urine overlopen. Het kan worden veroorzaakt door vernauwing van de urinebuis.

Extra-urethrale incontinentie

Bij extra-urethrale incontinentie verlaat de urine het lichaam via een bypass en niet via de urinebuis. Het sluitmechanisme wordt gebypassed.

Ongedefinieerde incontinentie

Hieronder vallen vormen van ongecontroleerd urineverlies die niet kunnen worden ondergebracht bij de andere categorieën. Vaak gaat het hierbij om incontinentie bij dementerenden en bij verstandelijk gehandicapten die geen medische aandoening hebben aan het urinewegstelsel.

Andere soorten incontinentie

Voorbeelden van andere soorten incontinentie zijn ongecontroleerd urineverlies tijdens seksuele gemeenschap en PMD (Post Micturition Dribbling) bij mannen, waarbij er sprake is van enkele druppels urineverlies na het toiletbezoek oftewel nadruppelen.

Fecale incontinentie

Urge-incontinentie

Fecale incontinentie is ongecontroleerd verlies van ontlasting. Er is sprake van fecale urge-incontinentie wanneer men aandrang voelt om naar het toilet te gaan door het vol worden van de endeldarm, maar niet op tijd het toilet kan bereiken. Dit wordt vaak veroorzaakt door verzwakking van de anale sluitspier.

Passieve incontinentie

Bij passieve fecale incontinentie ontbreekt het aandranggevoel. Er wordt dan niet gevoeld dat de endeldarm vol is en geleegd moet worden, waardoor ongecontroleerd verlies van ontlasting kan optreden. De meest voorkomende oorzaken zijn beschadiging van de zenuwen en sluitspier en chronische constipatie.